Kazalar, hayatın her anında karşılaşılabilecek beklenmedik olaylardır. Doğru ve zamanında yapılan ilk yardım, yaralı kişinin hayatta kalma şansını artırırken, durumunun kötüleşmesini önler. İlk yardım uygulamaları, profesyonel ekipler olay yerine ulaşana kadar hayati destek sağlar.
İlk Yardımın Temel Uygulamaları
- Koruma (Olay Yerinin Güvenliğini Sağlamak)
- Öncelikle kendi güvenliğinizden emin olun.
- Kazazedeye zarar verebilecek unsurları ortadan kaldırın (trafik, elektrik, yangın gibi tehlikeler).
- Yaralının güvenliğini sağlamak için çevreyi kontrol edin ve gerektiğinde yaralıyı güvenli bir alana taşıyın.
- Bildirme (112 Acil Yardım Hattını Aramak)
- Derhal 112 Acil Yardım Hattı’nı arayarak profesyonel yardım çağırın.
- İlgili birime olay yeri, kazazedenin durumu ve ihtiyaç duyulan destek hakkında net bilgiler verin.
- Telefonda talimat verilirse uygulamaya geçin ve iletişimi sonlandırmayın.
- Kurtarma (Hayati Müdahaleleri Yapmak)
İlk yardımın temel kurtarma uygulamaları şunlardır:- Solunum Yolu Kontrolü:
Bilinci kapalı olan kazazedenin solunum yolu tıkanmasını önlemek için baş-çene pozisyonu uygulanır. Kazazede sırt üstü yatırılır, baş hafifçe arkaya eğilir ve çene yukarı doğru kaldırılır. - Solunum ve Dolaşım Kontrolü:
Nefes alıp almadığı kontrol edilir. Solunum durması durumunda kalp masajı (CPR) uygulaması yapılır:- 30 Göğüs Basısı + 2 Solunum: Ellerinizi göğüs kafesinin ortasına yerleştirip 30 kez ritmik baskı uygulayın. Ardından ağızdan ağıza solunum yaparak 2 nefes verin.
- Kanama Kontrolü:
- Kanayan bölgeye temiz bir bezle baskı uygulayarak kanamayı durdurmaya çalışın.
- Kanama durmuyorsa, baskıyı artırarak müdahaleyi sürdürün.
- Turnike, yalnızca çok ciddi kanamalarda ve uzvun kaybedilme riski varsa uygulanmalıdır.
- Şok Pozisyonu:
Şok belirtileri (hızlı nefes, soğuk terleme, nabız zayıflığı) görülen hastalar sırt üstü yatırılır, bacakları 30 cm yukarı kaldırılır ve üzeri örtülerek vücut ısısı korunur. - Kırık ve Çıkık Kontrolü:
- Kırık veya çıkık şüphesi varsa, yaralı bölge sabitlenir ve hareket ettirilmez.
- Yaralı bölgenin altına destek koyarak doğal pozisyonda kalmasını sağlayın.
- Yanık Müdahalesi:
- Yanık bölgesi 15-20 dakika boyunca soğuk su altında tutulur.
- Yanık üzerine diş macunu, yağ veya diğer maddeler sürülmemelidir.
- Zehirlenme Durumu:
- Kimyasal zehirlenmelerde, hasta temiz havaya çıkarılır ve zehirli maddeyle temas kesilir.
- Yiyecek veya içecek verilmez ve kusmaya zorlanmaz.
- Solunum Yolu Kontrolü:
Unutulmaması Gerekenler
- Yaralıya bilinçsiz müdahalede bulunmak, durumu daha kötü hale getirebilir.
- 112 Acil Servis’i aramadan müdahaleye başlanmamalıdır.
- Müdahale sırasında sakin ve soğukkanlı olmak hayati önem taşır.