kincil süksesyon, önceden canlı yaşamının bulunduğu ancak doğal afetler, insan müdahalesi veya başka nedenlerle ekosistemin tahrip olduğu bir alanda, yeniden canlı topluluklarının gelişmesi sürecidir. Bu süreç, yaşam barındıran bir toprak tabakasının mevcut olduğu ancak bitki örtüsünün ya da hayvan topluluklarının yok olduğu bölgelerde gerçekleşir.
İkincil Süksesyonun Özellikleri
1. Başlangıç Noktası:
- Toprak Vardır: İkincil süksesyon, önceden yaşam barındırmış ve hâlâ toprak yapısını koruyan alanlarda başlar.
- Örnekler: Orman yangını, sel, fırtına, tarla bırakılması, maden sahaları.
2. Öncü Türler:
- Yosunlar ve likenlerden ziyade, otlar ve küçük çalılar gibi daha karmaşık bitki türleri ilk olarak büyümeye başlar.
- Böcekler, kuşlar ve diğer hayvanlar da hızla bu alanlara yerleşir.
3. Hızlı Gelişim:
- İkincil süksesyon, toprak ve organik maddeler zaten mevcut olduğundan, birincil süksesyona kıyasla daha hızlı ilerler.
- Organik maddelerin zengin olduğu bu topraklarda bitki örtüsü hızla gelişir.
4. Aşamalar:
- Erken Dönem: Otlar, çalılar ve küçük bitkiler bölgeyi kaplar.
- Orta Dönem: Daha büyük çalılar ve ağaç türleri yetişmeye başlar.
- Klimaks Dönemi: Bölgenin iklimine uygun kararlı bir ekosistem oluşur.
İkincil Süksesyonun Örnekleri
- Orman Yangını Sonrası: Yanan bir ormanda, yangından sonra hızlı bir şekilde çalılar, otlar ve ardından ağaçlar büyür.
- Tarıma Bırakılmış Alanlar: Tarım için kullanılan bir alan terk edildiğinde, bölge tekrar doğal bir ekosisteme dönüşür.
- Sel Baskını: Sel sonrası zarar gören bölgelerde, zamanla bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliği tekrar artar.
Birincil ve İkincil Süksesyon Arasındaki Fark
Özellik | Birincil Süksesyon | İkincil Süksesyon |
---|---|---|
Başlangıç Durumu | Hiç yaşam olmayan alan | Daha önce yaşam olan ancak tahrip edilmiş alan |
Toprak Durumu | Toprak yok | Toprak mevcut |
Süreç Hızı | Daha yavaş | Daha hızlı |
Örnek Durumlar | Yeni adalar, lav alanları | Orman yangını, sel, tarım arazisi |